วันเสาร์ที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2554

แนวทางหัวข้อการทำวิทยานิพนธ์นิสิตรหัส ๕๓ (ตอนที่ ๖) MO Memoir : Saturday 8 October 2554


เอกสารฉบับนี้แจกจ่ายเป็นการภายใน เนื้อหานำลง blog เพียงบางส่วน

ไฟลที่แนบมาด้วย
๑. "Kosmotropes and chaotropes" โดย Martin Chaplin ดาวน์โหลดมาจากเว็บ
http://www.lsbu.ac.uk/water/kosmos.html
๒. "Water's hydrogen bond strength" โดย Martin Chaplin ดาวน์โหลดมาจากเว็บ
http://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/0706/0706.1355.pdf

เนื้อหาในบันทึกฉบับนี้เกี่ยวข้องกับกลุ่มที่ทำวิจัยเรื่อง Hydroxylation (ทั้งป.โทและป.ตรีที่ทำซีเนียร์โปรเจค) โดยผมจะลองตั้งสมมุติฐานเกี่ยวกับผลของไอออนต่าง ๆ ในน้ำว่าส่งผลต่อการละลายของไฮโดรคาร์บอนได้อย่างไร ส่วนมันจะจริงหรือเท็จอย่างไรก็ค่อย ๆ ว่ากันไปตามผลการทดลองและข้อมูลที่เราจะได้รับกันต่อไป ในระหว่างที่เราจะไม่เจอกัน ๕ วัน ก็ฝากบทความให้พวกคุณไปอ่านเล่นกันก่อนสัก ๒ บทความ ส่วนเรื่องที่ผมเขียนนั้นก็ขอให้พวกคุณพิจารณาดูให้ดีก็แล้วกัน เพราะความรู้ด้านเคมีฟิสิกัลของผมมันก็อยู่ในกลุ่มสัตว์ประเภทไม่มีขา (snake ๆ fish ๆ) อยู่เหมือนกัน

ขอเข้าเรื่องโดยเริ่มเป็นข้อ ๆ ไปก็แล้วกัน

๑. การที่ของเหลวชนิดที่หนึ่งจะละลายเข้าไปได้ในของเหลวชนิดที่สองนั้น ของเหลวชนิดที่หนึ่งจะต้องสามารถแทรกเข้าไประหว่างโมเลกุลของของเหลวชนิดที่สองได้

๒. ถ้าแรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลของของเหลวขนิดที่สองด้วยกันเองสูงมาก และมากกว่าแรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลของของเหลวชนิดที่หนึ่งกับของเหลวชนิดที่สอง ของเหลวชนิดที่หนึ่งก็จะไม่สามารถแทรกเข้าไปในของเหลวชนิดที่สอง หรือไม่ก็แทรกเข้าไปในของเหลวชนิดที่สองได้น้อยมาก

๓. ตัวอย่างหนึ่งที่เห็นได้ชัดน่าจะเป็นกรณีของไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวกับน้ำ โมเลกุลไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวยึดเกาะกันด้วยแรงแวนเดอร์วาลล์ (van der Waals) ในขณะที่โมเลกุลน้ำยึดเกาะกันด้วยพันธะไฮโดรเจน (H-bond) ซึ่งพันธะไฮโดรเจนมีความแข็งแรงสูงกว่าแรงแวนเดอร์วาลล์มาก ด้วยเหตุนี้จึงทำให้โมเลกุลน้ำชอบที่จะยึดเกาะอยู่ด้วยกันและไม่ค่อยจะยอมให้โมเลกุลไฮโดรคาร์บอนแทรกเข้ามาในโมเลกุลน้ำ แต่เมื่อเราทำให้น้ำร้อนขึ้น ความแข็งแรงของพันธะไฮโดรเจนระหว่างโมเลกุลน้ำจะลดลง (ซึ่งเกิดจากการที่โมเลกุลน้ำอยู่ห่างกันมากขึ้น และส่งผลให้ที่ว่างระหว่างโมเลกุลเพิ่มมากขึ้น) ไฮโดรคาร์บอนจึงละลายเข้ามาในน้ำได้มากขึ้นที่อุณหภูมิสูง

. การที่โมเลกุลมีไม่มีขั้วประสานเป็นเฟสเดียวกับโมเลกุลมีขั้วได้โดยการใช้สารลดแรงตึงผิว (surfactant) ที่โครงสร้างมีทั้งส่วนที่มีขั้วและไม่มีขั้วอยู่ในโมเลกุลเดียวกันนั้น เป็นอีกเรื่องหนึ่ง (เช่นที่เราเอาเอทานอลประสานเฟสน้ำกับเบนซีนเข้าด้วยกัน) อย่าเอาเข้ามายุ่งในเรื่องที่กล่าวในบันทึกฉบับนี้ ซึ่งเรื่องที่กล่าวในบันทึกฉบับนี้จะมุ่งเน้นไปที่ผลของอนุภาคมีประจุ (ไอออน) ที่ส่งผลต่อการละลายของโมเลกุลไม่มีขั้ว (เช่นไฮโดรคาร์บอน) เข้าไปในโมเลกุลมีขั้ว (เช่นน้ำ) เท่านั้น

๕. เมื่อมีไอออนละลายอยู่ในน้ำ (จะบวกหรือลบก็ตาม) ไอออนนั้นก็จะสร้างพันธะระหว่างตัวไอออนเองกับโมเลกุลนั้น ถ้าความแข็งแรงของพันธะระหว่างไอออนกับโมเลกุลน้ำ "น้อยกว่า" ความแข็งแรงของพันธะไฮโดรเจนระหว่างโมเลกุลน้ำด้วยกันเอง ไอออนตัวนั้นก็จะไม่ค่อยรบกวนพันธะไฮโดรเจนของโมเลกุลน้ำที่อยู่รอบ ๆ เท่าใดนั้น ไอออนประเภทนี้เรียกว่า "Chaotropes" ซึ่งมักเป็นพวกที่มีประจุต่ำ (เช่น +1 หรือ -1) และ/หรือความหนาแน่นประจุต่ำ (ไอออนขนาดใหญ่เช่น K+ Cl- เป็นต้น)

๖. แต่ถ้าความแข็งแรงของพันธะระหว่างไอออนกับโมเลกุลน้ำ "สูงกว่า" ความแข็งแรงของพันธะไฮโดรเจนระหว่างโมเลกุลน้ำ ไอออนตัวนั้นก็จะไปรบกวนพันธะไฮโดรเจนของโมเลกุลน้ำที่อยู่รอบ ๆ ไอออนเหล่านี้เรียกว่า "Kosmotropes" ซึ่งมักเป็นพวกที่มีประจุสูง (เช่น +2) และ/หรือมีความหนาแน่นประจุสูง (ไอออนมีขนาดเล็ก เช่น H+ Na+)

ดูนิยาม "Chaotropes" และ "Kosmotropes" ที่หน้า ๒ ของเอกสารแนบ ๑ หรือที่หน้า ๑๒ ของเอกสารแนบ ๒

๗. ตรงนี้ของกล่าวเตือนเอาไว้นิดนึงว่าการที่ไอออนตัวหนึ่งจะเป็น "Chaotropes" หรือ "Kosmotropes" นั้นเป็นการวัดเปรียบเทียบกับความแข็งแรงของ "พันธะไฮโดรเจน" ซึ่งความแข็งแรงของพันธะไฮโดรเจนขึ้นอยู่กับอุณหภูมิด้วย ดังนั้นจึงอาจมีกรณีที่ไอออนตัวหนึ่งมีคุณสมบัติเป็น "Choatropes" ที่อุณหภูมิหนึ่ง แต่กลายเป็น "Kosmotropes" ที่อีกอุณหภูมิหนึ่ง

๘. ถ้าพิจารณาจากปัจจัยการเปลี่ยนแปลงความแข็งแรงของพันธะไฮโดรเจนระหว่างโมเลกุลของน้ำเพียงปัจจัยเดียวก่อน ไอออนพวก "Kosmotropes" ที่เข้าไปทำลายพันธะไฮโดรเจนระหว่างโมเลกุลของน้ำด้วยกันเองนั้น ผมคิดว่าน่าจะส่งผลให้โมเลกุลไฮโดรคาร์บอนแทรกเข้าไปในน้ำได้มากขึ้น (ละลายได้มากขึ้น ด้วยเหตุผลทำนองเดียวกันกับที่กล่าวไว้ในข้อ ๓.) ส่วนไอออนพวก "Chaotropes" ที่ไม่เข้าไปทำลายพันธะไฮโดรเจนระหว่างโมเลกุลของน้ำด้วยกันเองนั้นผมคิดว่าไม่น่าที่จะส่งผลอะไรต่อค่าการละลายของไฮโดรคาร์บอนในน้ำ