การใช้ pH probe (การทำวิทยานิพนธ์ภาคปฏิบัติ ตอนที่ ๖๘) MO Memoir : Friday 31 October 2557

pH มิเตอร์เป็นอุปกรณ์ตัวหนึ่งที่เราใช้วัดค่า pH ในการเตรียมสารต่าง ๆ อันที่จริงสิ่งที่มันวัดคือค่าแรงเคลื่อนไฟฟ้า และก่อนใช้ทุกครั้ง (หรืออย่างน้อยในแต่ละวันที่เราใช้) เราก็ควรที่จะต้องทำการสอบเทียบ (calibrate) ความถูกต้องของการวัดก่อน ด้วยการนำเอา pH probe ไปจุ่มลงในสารละลายบัฟเฟอร์มาตรฐาน แล้วปรับตัวเลขค่า pH ที่มันแสดงนั้นให้ตรงกับค่า pH ของสารละลายบัฟเฟอร์มาตรฐาน

 รูปที่ ๑ pH probe ที่เราใช้นั้นเป็นชนิดที่ต้องเติมสารละลาย KCl ถ้าหากระดับสารละลาย KCl ในตัว probe นั้นต่ำเกินไป โดยรูปเติมจะอยู่ทางด้านบนของ probe (ที่ลูกศรชี้ในรูปล่าง) ในการใช้งานจะต้องเปิดรูที่อยู่ด้านบนของตัว probe เอาไว้ด้วย เพื่อให้ความดันภายในกับภายนอกตัว probe สมดุลกัน

pH probe ที่เราใช้นั้นมีอยู่ด้วยกันสองแบบ ที่แตกต่างคือสิ่งที่บรรจุอยู่ในตัว probe พวกแรกคือพวกที่สารบรรจุอยู่ข้างในตัว probe จะอยู่ในรูปที่เป็นเจล ไม่ใช่ของเหลว ส่วนพวกที่สองนั้นจะบรรจุสารละลาย KCl เอาไว้ข้างใน (ดังรูปที่ ๑) ในแลปเราจะเห็นแบบนี้เยอะกว่า
  

ในการใช้งาน pH probe ชนิดที่บรรจุสารละลาย KCl เอาไว้ข้างในนั้นต้องให้ระดับสารละลายใน probe นั้นสูงกว่าระดับของของเหลวที่ทำการวัดค่า pH ทั้งนี้เพื่อป้องกันไม่ให้สารละลายที่ทำการวัดนั้นแพร่เข้ามาในตัว probe (ผ่านทาง glass membrane ที่หัว probe) เวลาใช้งานไปเรื่อย ๆ ระดับสารละลาย KCl ก็จะลดลง เราก็จะทำการเติมสารละลาย KCl เข้าไปชดเชยผ่านทางรูที่อยู่ทางด้านบนของ probe ความเข้มข้นของสารละลาย KCl ที่จะเติมเข้าไปนั้นก็ต้องเลือกให้ถูกต้องกับตัว probe ด้วย (ต่างยี่ห้อกันอาจใช้ความเข้มข้นที่แตกต่างกัน)
  

เวลาเก็บ probe ชนิดที่ใช้สารละลาย KCl เราก็จะปิดรูสำหรับเติมสารละลายนี้เอาไว้ เพื่อป้องกันไม่ให้สารละลายในตัว probe รั่วไหลออกมา แต่เวลาเราจะใช้งานเราจำเป็นต้อง "เปิด" รูนี้ เพื่อให้ความดันเหนือผิวสารละลาย KCl ในตัว probe นั้นเท่ากับความดันเหนือผิวสารละลายที่ทำการวัดค่า pH บ่อยครั้งที่พบว่ามีคนบอกว่ามีปัญหาค่าที่อ่านได้นั้นไม่นิ่ง (โดยเฉพาะผู้ที่ใช้เครื่องแบบดิจิตอลแสดงผลเป็นตัวเลข) มีสาเหตุมาจากการที่ไม่ได้เปิดรูดังกล่าวเอาไว้ (เหตุที่เกิดเมื่อวานก็เป็นแบบนี้)

พฤหัสบดี ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๓ ปาร์ตี้ไข่เจียว