ยังคงเป็นเรื่องต่อเนื่องจากบทความเรื่อง
"Asphyxiatation
hazards of inert gas" ที่ปรากฏในวารสาร
Loss
Prevention Bulleting ฉบับที่
๙๗ ปีค.ศ.
๑๙๙๑
เหตุการณ์ที่สองนี้เกี่ยวข้องกับการเสียชีวิตจากแก๊สไนโตรเจน
เรื่องที่
๒ :
ช่างอุปกรณ์วัดคุมเสียชีวิตจากแก๊สไนโตรเจนเมื่อเข้าไปปรับแต่งอุปกรณ์ใน
vessel
เหตุเกิดในระหว่างที่มีการก่อสร้างส่วนขยายของโรงงานแห่งหนึ่ง
สถานที่เกิดเหตุเป็น vessel
ทรงกระบอกที่ใช้เป็นถังผสมขนาด
2273
ลิตร
ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางภายใน
1.5
m และสูง
1.8
m มี
"hinged
manhole" ขนาด
20
cm อยู่ทางด้านบน
รายละเอียดเนื้อหาส่วนนี้จากบทความต้นฉบับแสดงในรูปที่
๑ ข้างล่าง
รูปที่
๑ คำบรรยายสถานที่เกิดเหตุ
ถ้าเราคิดว่า
vessel
ดังกล่าวเป็นภาชนะทรงกระบอก
ดังนั้นถ้านำเอาขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง
1.5
m กับความสูง
1.8
m ไปคำนวณปริมาตรก็จะได้ค่าออกมา
3180
ลิตร
ซึ่งมากกว่าที่บทความกล่าวไว้คือ
2273
ลิตร
ซึ่งความแตกต่างนี้มันกเกิดจากการที่ในความเป็นจริงนั้นส่วนที่เป็นทรงกระบอกของ
vessel
ดังกล่าวมันไม่ได้สูง
1.8
m ความสูง
1.8
m นี้มันรวมเอาส่วนฝาด้านบนและด้านล่างที่เป็นฝาโค้งเข้าไปด้วย
(รูปที่
๒)
manhole
คือช่องทางสำหรับให้คนเข้าไปทำงานภายใน
vessel
ปรกติช่องทางนี้ก็จะมีหน้าแปลนตาบอด
(blind
flange) ปิดเอาไว้
และถ้าหน้าแปลนหนักมาก
(เช่นสำหรับ
vessel
ความดันสูง
หน้าแปลนดังกล่าวจะหนามากขึ้น)
เวลาจะเปิดออกก็ต้องมีการใช้รอกช่วย
แต่ถ้าเป็นหน้าแปลนที่ไม่หนักมาก็อาจะใช้การติดบานพับช่วยในการเปิด
แบบหลังนี้เรียกว่า "hinged
manhole" (รูปที่
๒)
แต่ที่น่าสนใจคือบทความบอกว่ามีขนาดเพียงแค่
20
cm ซึ่งผมว่ามันไม่น่าจะถูก
เพราะช่องขนาดนี้คนคงสอดตัวเข้าไปไม่ได้
ขนาดที่ถูกน่าจะเป็น 20
นิ้ว
(500
mm) มากกว่า
รูปที่
๒ รูปนี้ไม่ใช่สถานทีเกิดเหตุ
แต่เป็นรูป pressure
vessel ที่มีขนาดใกล้เคียงกับที่ปรากฏในบทความ
และมี manhole
ชนิดมีบานพับอยู่ทางด้านบน
(ในกรอบสี่เหลี่ยมสีเหลือง)
ตัว
vessel
นั้นจะมีฝาโค้งปิดด้านบนและด้านล่างของลำตัวทรงกระบอก
ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของ
vessel
ก็คือขนาดลำตัวทรงกระบอก
ส่วนความสูงก็วัดจากจุดต่ำสุดของตัว
vessel
(จุดต่ำสุดของฝาโค้งด้านล่าง)
ไปนจนถึงจุดสูงสุดของตัว
vessel
(จุดสูงสุดของฝาโค้งด้านบน)
รูปนี้นำมาแสดงเพื่อช่วยให้มองเห็นภาพสถานที่เกิดเหตุจริง
รูปที่
๓ รูปขยาย manhole
ในรูปที่
๒ ในกรอบสีเหลืองคือบานพับสำหรับเปิดหน้าแปลน
เช้าวันหนึ่ง
ช่างอุปกรณ์วัดคุมหย่อนตัวเข้าไปใน
vessel
ดังกล่าวเพื่อทำการปรับแต่ง
level
gauge ในช่วงเวลานั้นเขาไปทำงานเพียงลำพัง
แต่ก่อนที่จะได้เริ่มงานเขาก็ล้มทรุดลง
คว่ำหน้าลงไป ไม่ถึง ๕
นาทีถัดมาวิศวกรอีกผู้หนึ่งแวะมาตรวจดูการทำงาน
ก็พบเห็นช่างอุปกรณ์วัดคุมฟุบอยู่ทางด้านล่างของ
veseel
โดยคิดว่าช่างอุปกรณ์วัดคุมนั้นคงจะลื่นตกตอนเข้าไปใน
veseel
และถูกกระแทกจนหมดสติไป
วิศวกรคนดังกล่าวจึงรีบเข้าไปช่วยเหลือและล้มฟุบไปอีกคนแทบจะทันทีทันใด
อีกประมาร ๑๐
นาทีต่อมาวิศวกรคนที่สามก็มาพบเหตุการณ์ดังกล่าว
จึงรีบเข้าไปช่วยเหลือ
แต่เมื่อเข้าไปภายในกลับรู้สึกอ่อนแรงอย่างรวดเร็วจึงรีบปีนออกมา
ผู้ที่ตกค้างอยู่ภายใน
๒ รายนั้นได้รับการนำออกมาด้วยหน่วยกู้ภัย
ซึ่งพบว่าช่างอุปกรณ์วัดคุมนั้นเสียชีวิตแล้ว
ในขณะที่วิศวกรคนที่สองที่เข้าไปข้างในนั้นรอดมาได้
ผลการสอบสวนพบว่าช่างอุปกรณ์วัดคุมเสียชีวิตเนื่องจากการเข้าไปอยู่ในบรรยากาศที่ขาดออกซิเจน
เนื่องจากมีแก๊สไนโตรเจนป้อนเข้ามาทางท่อที่ต่ออยู่กับ
vessel
การตรวจสอบที่เกิดเหตุพบว่าวาล์วป้อนแก๊สไนโตรเจนเข้า
vessel
นั้น
"ปิด"
อยู่
และวาล์วก็ไม่มีการรั่ว
ส่วนต้นตอที่ทำให้แก๊สไนโตรเจนเข้าไปอยู่ใน
vessel
ได้นั้นไม่ได้รับการระบุ
บทความบ่งบอกว่าตอนไปตรวจที่เกิดเหตุพบว่าวาล์วป้อนแก๊สไนโตรเจนเข้า
vessel
อยู่ในตำแหน่ง
"ปิด"
แต่การ
"ปิด"
นี้เกิดขึ้นเมื่อใดก็ไม่สามารถบอกได้
อาจจะมีการเปิดวาล์วดังกล่าว
และปิดวาล์วก่อนที่ช่างอุปกรณ์วัดคุมเข้าไปทำงาน
หรือวาล์วดังกล่าวเปิดอยู่ในขณะที่ช่างอุปกรณ์วัดคุมเข้าไปทำงาน
แต่มีการปิดวาล์วเกิดขึ้นระหว่างการเข้าไปช่วยเหลือ
(ซึ่งภายใต้ความสับสนตรงนั้น
บางทีมันก็บอกยากเหมือนกันว่ามีใครทำอะไรตรงไหนกันบ้าง)
หรือมีการปิดวาล์วหลังการช่วยเหลือแล้ว
ตรงนี้คงหาข้อยุติไม่ได้
รูปที่
๔ รูปนี้ไม่เกี่ยวกับบทความฉบับนี้
แต่เกี่ยวข้องกับฉบับที่แล้ว
ในรูปช่างเชื่อมกำลังเชื่อม
TIG
ต่อข้องอเข้ากับท่อตรง
มือขวาจะถือตัว Torch
ที่มีขั้วไฟฟ้าทำให้เกิดประกายไฟ
ส่วนมือซ้ายจะป้อนลวดเชื่อมเข้าไปยังรอยเชื่อม
ตัวอย่างนี้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญใน
(ก)
การ
"isolate
(แปลเป็นไทยว่าอะไรดีล่ะ
ใช้คำว่า "โดดเดี่ยว"
ดีไหม)"
อุปกรณ์ที่จะมีการส่งคนเข้าไปทำงานภายใน
และ
(ข)
การตรวจสอบสภาพบรรยากาศภายในก่อนที่คนจะเข้าไปทำงาน
การ
isolate
ระบบนั้นวิธีการที่ดีที่สุดคือการที่ทำให้ระบบ
(ต่อไปขอเรียกว่า
vessel
ก็แล้วกัน)
ไม่มีการเชื่อมต่อทางกายภาพกับหน่วย
คือกล่าวคือไม่มีการท่อเชื่อมต่อกับเข้า
vessel
คือต้องมีการหาตำแหน่งที่สามารถถอดชิ้นส่วนท่อออกได้
แต่วิธีการเช่นนี้บ่อยครั้งมันก็ไม่สะดวกในทางปฏิบัติ
จึงมีการใช้วิธีการอื่นที่ให้ผลในทำนองเดียวกัน
เช่น
-
การใช้
slip
plate แทรกเข้าตรงหน้าแปลนของท่อที่เชื่อมต่อกับตัว
vessel
-
การใช้ระบบ
double
block กับ
bleed
valve (ต้องมีมาตรการควบคุมการเปิด-ปิดวาล์ว)
เป็นต้น
แต่ทั้งนี้จะไม่ใช้วาล์วเพียงตัวเดียวในการ
isolate
ระบบ
เพราะวาล์วอาจมีการรั่วได้
นอกจากว่าจะเป็นงานจำเป็นเร่งด่วนจนเห็นว่าถ้าใช้วิธีการมาตรฐานทั่วไปจะทำให้เกิดความเสี่ยงสูงเช่นกัน
แต่ทั้งนี้จำเป็นต้องมีมาตรการอื่นรองรับและมีการพิจารณาเป็นกรณีไป
การตรวจสอบบรรยากาศภายใน
vessel
ก่อนจะเข้าไปทำงานภายในนั้น
และระหว่างการทำงานอยู่ภายในนั้น
ก็ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญ
โดยเฉพาะกับ vessel
ที่ไม่ได้มีการ
isolate
ออกจากระบบอย่างสมบูรณ์
อย่างเช่นในกรณีของตัวอย่างนี้อาจเป็นไปได้ว่าในวันก่อนหน้านี้อาจมีการใช้อากาศไล่ไนโตรเจนออกจาก
vessel
แล้ว
ทำให้วันรุ่งขึ้นเมื่อช่างอุปกรณ์วัดคุมมาทำงาน
จึงคิดว่าบรรยากาศภายในปลอดภัย
และวิศวกรรายอื่นที่มาพบภายหลังก็มีความคิดแบบเดียวกัน
แต่บังเอิญว่าในช่วงข้ามคืนที่ผ่านมาเกิดมีแก๊สไนโตรเจนไหลเข้าไปแทนที่อากาศใน
vessel
(ด้วยวิธีการที่ไม่สามารถบอกได้)
และเมื่อไม่มีการตรวจสภาพอากาศภายในก่อนจะเข้าไปทำงานจึงทำให้เกิดอุบัติเหตุที่นำไปสู่การสูญเสีย
รูปที่
๕ ความเห็นของบรรณาธิการที่ปรากฏในตอนท้ายบทความ
อ่านข้อ a)
แล้วรู้สึกแปลก
ๆ ไหมครับ โดยเฉพาะตรงที่ขีดเส้นใต้เอาไว้
เหตุการณ์ที่มีการประสบพบเห็นใครสักคนล้มฟุบอยู่ในบริเวณอับอากาศหรืออากาศถ่ายเทไม่สะดวก
(ที่ภาษาอังกฤษใช้คำว่า
confined
space) แล้วคนที่มาพบเห็นนั้นรีบลงไปช่วยจนทำให้มีผู้เสียชีวิตมากกว่า
๑ รายนั้น บ้านเราก็มีข่าวให้เห็นเป็นประจำเวลา
โดยเฉพาะเวลาที่มีการขุดบ่อหรือลงไปทำงานในบ่อ
(อาจเป็นบ่อน้ำหรือบ่อในโรงงานต่าง
ๆ)
การเข้าไปทำงานในพื้นที่ที่อยู่ต่ำกว่าช่องทางเข้า
ผู้ที่เข้าไปทำงานนั้นอาจต้องมีการใช้สายรัดที่พาดออกมาทางด้านนอก
เผื่อเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้นมา
ผู้ที่อยู่ภายนอกจะได้สามารถช่วยเหลือด้วยการดึงตัวออกมาได้โดยไม่ต้องเข้าไปข้างใน
และจำเป็นต้องมีผู้เฝ้าทางปากทางเข้าเผื่อเวลาเกิดอุบัติเหตุขึ้นภายใน
จะได้แจ้งให้ผู้อื่นมาช่วยเหลือได้
ท้ายบทความนี้มีข้อความที่เป็นความเห็นของบรรณาธิการเพิ่มเติมเข้ามาที่ผมเอามาให้ดูในรูปที่
๕ ผมอ่านดูแล้วแปลกใจตรงข้อ
a)
ที่เขาบอกว่า
"ห้ามการช่วยเหลือด้วยการใช้
....
อย่างเข้มงวด"
ซึ่งผมเห็นว่ามันแปลกนะ
มันน่าจะทำตรงกันข้ามกันมากกว่านะ
รูปข้างล่างไม่เกี่ยวกับบทความ
แต่เห็นหน้ากระดาษมันว่างอยู่ก็เลยเพิ่มเข้ามา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น