วันอังคารที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2562

Marshall, Sons and Co. Portable Steam Engine No. 34746 MO Memoir : Tuesday 21 May 2562

"วัดเขียนบางแก้ว" ที่ชาวบ้านเรียกกันหรือ "วัดพระบรมธาตุเจดีย์เขียนบางแก้ว" ที่เป็นชื่อทางการ ตั้งอยู่ที่ตำบลจองถนน อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง (รูปที่ ๑) เป็นวัดที่สร้างขึ้นในสมัยศรีวิชัย จัดว่าเป็นวัดรุ่นเดียวกับวัดพระธาตุ (หรือวัดพระมหาธาตุวรวิหาร) จังหวัดนครศรีธรรมราช วัดเขียนบางแก้วนี้ยังเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุที่บรรจุอยู่ในพระมหาเจดีย์ของวัด นอกจากนี้ในตัววัดเองยังมีบ่อน้ำศักดิ์ที่ได้มีการนำน้ำไปใช้ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกที่ผ่านมาด้วย
 
ตัววัดเองยังมีอาคารที่เป็นที่เก็บรวบรวมสิ่งของเก่าที่มีผู้นำมามอบให้วัดสำหรับให้จัดแสดง วันที่ผมแวะไปเที่ยวมา (วันจันทร์ที่ ๒๐ ที่ผ่านมา) อาคารหลังนั้นไม่เปิดให้เข้าชม แต่ก็ได้เป็นเห็นวัตถุชิ้นหนึ่งที่ตั้งอยู่กลางแจ้งใกล้ ๆ กับอาคารหลังนั้น (ตำแหน่งที่ตั้งแสดงไว้ในรูปที่ ๒) และเรื่องเล่าในวันนี้ก็เป็นเรื่องของวัตถุชิ้นนั้น

รูปที่ ๑ แผนที่ตำแหน่งวัดเขียนบางแก้วจาก google map

ลักษณะของวัตถุชิ้นนั้นถ้าพอมีความรู้ทางด้านเครื่องจักรกลอยู่บ้างก็คงจะพอเดาได้ว่ามันน่าจะเป็นหม้อน้ำ (steam boiler) แต่ตอนแรกที่ผมไปถ่ายรูปมานั้นก็บอกไม่ถูกว่ามันเป็นหม้อน้ำสำหรับอะไร (แต่คิดอยู่ในใจแล้วว่าคงไม่ใช่สำหรับรถจักรไอน้ำ) จาก name plate (รูปที่ ๓) ที่ยังคงเหลืออยู่ทางด้านหลังทำให้สามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมจากอินเทอร์เน็ตได้ว่ามันคือ Portable Steam Engine หมายเลข 34746 สร้างโดยบริษัท Marshall, Sons and Co. แห่งเมือง Gainborough ประเทศอังกฤษ ในปีค.ศ. ๑๙๐๑ (พ.ศ. ๒๔๔๔) หรือในช่วงรัชกาลที่ ๕ ส่วนตัวเลข "6·2" ที่อยู่ตรงกลางนั้นเดาว่าเลข 6 น่าจะเป็นเลขแรงม้า (horse power) ของเครื่องจักร และเนื่องจากตำแหน่งจุดที่เห็นคั่นระหว่างเลข 6 กับเลข 2 ไม่ได้อยู่ในตำแหน่งที่ควรเป็นเลขทศนิยม ตอนแรกก็สงสัยว่าอาจจะบ่งบอกถึงจำนวนชิ้นส่วนอื่น เช่นจำนวนกระบอกสูบ (cylinder) ว่ามี 2 กระบอกสูบ แต่พอดูจากโครงสร้างอื่นประกอบแล้วก็คิดว่าอาจจะไม่ใช่ (รูปที่ ๔ - ๗)
  
รูปที่ ๒ แผนที่ภาพถ่ายดาวเทียมจาก google map ตรงกรอบสีเหลืองคือตำแหน่งที่ตั้งของ Marshall, Sons and Co. Portable Steam Engine No. 34746

รูปที่ ๓ แผ่น nameplate ที่ติดตั้งอยู่ทางด้านเตาไฟ ระบุว่าสร้างโดยบริษัท Marshall, Sons & Co. แห่งเมือง Gainborough ในปีค.ศ. ๑๙๐๑ (พ.ศ. ๒๔๔๔) หมายเลข ๓๔๗๔๖ ส่วนตัวเลข 6 กับ 2 ในวงกลมนั้น ตัวเลข 6 เดาว่าคงเป็นแรงม้าของเครื่อง ที่เดาเช่นนี้ก็เพราะจากการค้นทางอินเทอร์เน็ตพบว่าหม้อน้ำที่สร้างโดยบริษัทนี้ในช่วงเวลานั้นมีขนาด 5 และ 6 แรงม้า ส่วนเลข 2 นั้นไม่รู้เหมือนกันว่าหมายถึงอะไร 

รูปที่ ๔ รูปนี้เป็นรูปที่ถ่ายจากทางด้านซ้ายของ ปล่องข้างบนด้านทางด้านซ้าย (ที่เป็นด้านหน้า) คือปล่องควัน ส่วนปีกที่ตั้งขึ้นไปทางด้านข้างน่าจะเป็นที่สำหรับติดตั้งวงล้อกำลังที่เป็นตัวเปลี่ยนการเคลื่อนที่แนวเส้นของกระบอกสูบให้เป็นการเคลื่อนที่แบบหมุน จากนั้นก็ขึ้นอยู่กับว่าจะเอาการเคลื่อนที่แบบหมุนนี้ไปใช้หมุนอะไร

รูปที่ ๕ ภาพถ่ายจากทางด้านหน้า

ผมลองค้นหาข้อมูลทางอินเทอร์เน็ตก็ไม่สามารถตามหารุ่นที่ผลิตในปี ๑๙๐๑ ได้ รูปของรุ่นที่ผลิตในปีก่อนหน้านั้นก็ไม่มีเค้าโครงว่าจะคล้ายกัน ส่วนรุ่นที่ผลิตในปีหลังจากนั้นดูตอนแรกก็คล้ายกัน แต่พอดูให้ละเอียดก็พบว่าแตกต่างกันอยู่ โดยเฉพาะตรงตำแหน่งที่ติดตั้งแขนที่เชื่อมต่อระหว่างด้านข้างด้านขวาของหม้อไอน้ำกับเพลาวงล้อ (รูปที่ ๖) ที่พบว่าหลายรูปในอินเทอร์เน็ตนั้นมันติดตั้งอยู่ทางด้านซ้าย แต่ตัวที่ผมไปพบมานั้นมันติดตั้งอยู่ทางด้านขวา โดยรูปที่พบว่าใกล้เคียงที่สุดคือรุ่นที่ผลิตในปีค.ศ. ๑๙๐๖ ที่บอกว่าเป็นรุ่นขนาด ๕ แรงม้า แต่เมื่อพิจารณาขนาดในรูปกับที่วัดเขียนบางแก้วแล้วก็เห็นว่าตัวที่วัดเขียนบางแก้วนั้นมีขนาดที่ใหญ่กว่า

รูปที่ ๖ ภาพถ่ายจากทางด้านขวา พึงสังเกตว่าส่วนหม้อน้ำทางด้านขวานี้มีแท่นสำหรับติดตั้งอุปกรณ์บางชนิดอยู่ (ในกรอบสี่เหลี่ยมสีเหลือง) ซึ่งทางด้านซ้ายไม่มี ตอนที่ผมเทียบรูปกับภาพที่หาได้ในอินเทอร์เน็ตก็ใช้จุดนี้เป็นจุดสังเกตว่ารุ่นไหนที่ไม่น่าจะใช่รุ่นเดียวกับตัวที่ตั้งอยู่ที่นี้ (รูปที่ ๘ และ ๙) ที่มีแท่นสำหรับติดตั้งนั้นอยู่ทางด้านซ้าย (ด้านขวาไม่มี) และฝาปิดหม้อน้ำด้านหน้านั้นเป็นแบบฝาเรียบเหมือนกัน

รูปที่ ๗ รูปนี้ถ่ายจากทางด้านหลัง เป็นด้านของเตาไฟและเป็นด้านที่มี name plate ติดตั้งอยู่ หลายรูปที่ค้นเจอทางอินเทอร์เน็ตนั้นแม้ว่าลักษณะทางด้านข้างจะคล้ายกัน แต่รูปแบบทางด้านหลัง (เช่นช่องสำหรับใส่เชื้อเพลิงและการติดตั้ง name plate) นั้นแตกต่างกัน

รูปที่ ๘ รูปที่นำมาจาก https://prestonservices.co.uk/item/marshall-portable-45393/ ที่เป็นเว็บประกาศขายเครื่องจักรเก่า รถคันนี้เขาตั้งราคาขายไว้ ๑๐,๕๐๐ ปอนด์ (ตามสภาพที่เห็น) บอกว่าเป็นเครื่องจักรที่สร้างในปีค.ศ. ๑๙๐๖ (พ.ศ. ๒๔๔๙) เป็นเครื่องขนาด ๕ แรงม้า ลูกสูบเดียว ด้านนี้เป็นด้านที่มีการติดตั้งลูกสูบ จะมองเห็นแขนที่เชื่อมต่อกับเพลาล้อกำลังและโครงสร้างแบบเดียวกับในกรอบสีเหลี่ยมสีเหลืองในรูปที่ ๖

จากรูปที่ค้นหาดูทางอินเทอร์เน็ตพบว่าหม้อไอน้ำแบบนี้จะเรียกว่าเป็นหม้อไอน้ำสารพัดประโยชน์ก็ได้ คืออาจนำไปติดตั้งระบบล้อเพื่อทำหน้าที่เป็นรถลาก tractor) อุปกรณ์ทางการเกษตรต่าง ๆ (เช่นคราดสำหรับพรวนดินหรือรถบรรทุกสิ่งของ) ดังเช่นที่แสดงในรูปที่ ๘ และ ๙ หรือนำไปใช้เพื่อหมุนเครื่องจักรต่าง ๆ เช่นใบเลื่อยสำหรับตัดไม้โดยใช้สายพานเป็นตัวส่งกำลังจากวงล้อที่อยู่ทางด้านบนของหม้อไอน้ำไปยังระบบเพลาของเครื่องจักร ส่วนที่ว่าเวลาเครื่องจักรมันทำงานนั้นมันเป็นอย่างไรก็สามารถดูได้จากคลิปนี้ https://www.youtube.com/watch?v=V099QYsvzhU ที่เป็นเครื่องจักรหมายเลข 28810 ที่บ่งบอกว่าเป็นตัวที่สร้างขึ้นก่อนหน้าไม่นานนัก จุดแตกต่างที่เห็นได้ชัดก็คือฝาด้านหลังสำหรับใส่เชื้อเพลิงที่ไม่เหมือนกันอยู่
 
รูปที่ ๑๐ เป็นภาพจาก google street view ที่จับภาพเอาไว้เมื่อเช้าวันนี้ google ระบุว่าเป็นข้อมูล ณ เดือนพฤษภาคมปีค.ศ. ๒๐๑๖ หรือเมื่อ ๓ ปีที่แล้ว จะเห็นว่าตอนนั้นบริเวณที่ตั้งหม้อน้ำในปัจจุบันเป็นเพียงแค่กรอบปูนรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าเปล่า ๆ ที่ยังไม่มีการติดตั้งอะไร แสดงว่าช่วงเวลานั้นอาจจะมีการได้รับหม้อไอน้ำตัวนี้มาแล้ว ถึงได้มีการก่อกรอบปูนนี้ขึ้น แต่ยังไม่ได้มีการนำมาติดตั้ง ที่น่าเสียดายก็คือมันไม่มีป้ายบอกให้รู้เลยว่าสิ่งที่นำมาตั้งแสดงนั้นคืออะไร มันเลยกลายเป็นเหมือนการนำเอาเศษเหล็กขึ้นสนิมมาตั้งทิ้งเอาไว้
 
สำหรับวันนี้ก็คงเป็นการเล่าเรื่องด้วยรูปเพียงแค่นี้ ที่เหลือก็คงต้องปล่อยให้ท้องถิ่นดำเนินการต่อไปว่าจะจัดการอย่างไรก็หม้อไอน้ำตัวนี้

รูปที่ ๙ นำมาจาก https://prestonservices.co.uk/item/marshall-portable-45393/ เช่นกัน แต่เป็นรูปทางด้านซ้าย

รูปที่ ๑๐ ภาพจาก google street view บอกว่าเป็นรูปเมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ (May 2016) ยังเห็นเป็นกรอบปูนสี่เหลี่ยมเปล่า ๆ อยู่ ยังไม่มีการติดตั้งอะไร

ไม่มีความคิดเห็น: