รถไฟสายบางบัวทองในหนังสือประวัติเจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์ (ก่อนจะเลือนหายไปจากความทรงจำ ตอนที่ ๘๕) MO Memoir : Saturday 31 January 2558

เมื่อวันอังคารที่ผ่านมาผมได้กล่าวถึงหนังสือ "ประวัติเจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์ พระยาภิรมย์ภักดี และประวัติโรงเบียร์ โชคชาตาในชีวิตที่พอใจ" ที่จัดพิมพ์ในปีพ.ศ. ๒๕๐๖ โดยในหนังสือเล่มนี้ ม.ล. ยิ่งศักดิ์ อิศรเสนา ซึ่งเป็นบุตรชายของเจ้าพระยาวงพงษ์พิพัฒน์ เป็นผู้เขียนประวัติของเจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์ และได้มีการบันทึกเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการก่อสร้างทางรถไฟจากบริเวณวัดบวรมงคล ผ่าน อ.บางกรวย ไปท่าน้ำเมืองนนท์ ตรงไป อ.บางบัวทอง และเลยออกไปยังเขตจังหวัดปทุมธานี ที่เป็นที่รู้จักกันในปัจจุบันว่า "รถไฟสายบางบัวทอง"
  

เนื้อหาในหนังสือนี้ (ฉบับพิมพ์ปีพ.ศ. ๒๕๐๖) มีปรากฏอีกครั้งในหนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพท่านผู้หญิงเยี่ยม จรัญสนิทวงศ์ (ม.ล. เยี่ยม สนิทวงศ์) ที่จัดพิมพ์ในปีพ.ศ. ๒๕๔๑ ซึ่งเมื่อตรวจสอบดูแล้วพบว่ามีเนื้อหาเดียวกัน เว้นแต่การสะกดชื่อตรงคำว่า "พงษ์" (ดู Memoir ปีที่ ๗ ฉบับที่ ๙๓๒ วันอังคารที่ ๒๗ มกราคม ๒๕๕๘ เรื่อง "รถไฟสายบางบัวทองกับถนนจรัญสนิทวงศ์(ก่อนจะเลือนหายไปจากความทรงจำตอนที่ ๘๔)") โดยในหนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพท่านผู้หญิงเยี่ยม จรัญสนิทวงศ์ (ม.ล. เยี่ยม สนิทวงศ์) นั้นระบุว่าประวัติของเจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์ที่นำมาตีพิมพ์ใหม่นี้นำมาจากหนังสือที่พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ เจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์ (ม.ร.ว. เย็น อิศรเสนา) ณ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๘๔
  

ประวัติรถไฟสายบางบัวทองที่เห็นมีปรากฏในอินเทอร์เน็ตนั้นมักจะเป็นในรูปแบบประวัติที่เป็นทางการ ซึ่งอาจจะเป็นเพราะเขียนตามหลักฐานราชการที่มี หรือไม่ก็ไม่สามารถสืบต่อไปได้ว่าต้นเรื่องที่นำมาเล่านั้นมาจากไหน (มีแต่เรื่องเล่า แต่ไม่มีการอ้างอิงที่มาข้อมูล) แต่สิ่งที่ปรากฏในหนังสือที่ ม.ล. ยิ่งศักดิ์ เป็นผู้เขียนนั้นผมเห็นว่าน่าสนใจ และก็อ่านสนุกด้วย เพราะเป็นการเขียนแบบเล่าบรรยายให้บรรยากาศรู้สึกเหมือนกับได้นั่งฟังผู้เขียนเล่าให้ฟัง
  

เรื่องราวของรถไฟสายบางบัวทองที่เขียนโดยผู้เขียนที่เป็นผู้ที่ได้สัมผัสโดยตรงกับทั้งเจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์และทางรถไฟสายบางบัวทองนั้นเป็นอย่างไร ก็ขอเชิญอ่านได้จากรูปต่าง ๆ ที่สแกนมาให้ดูกัน (คัดมาเฉพาะหน้าที่เกี่ยวข้องกับรถไฟสายบางบัวทอง)
  

หนังสือนี้ยังบันทึกไว้ว่าเจ้าพระยาวรพงษ์ก็เป็นผู้ดำเนินการก่อสร้างทางรถไฟสายสั้น ๆ ที่เริ่มจากสถานีเพชรบุรีไปยังหาดเจ้าสำราญในสมัยรัชกาลที่ ๖ ด้วย (หน้า ๘๙)
  
ท้ายสุดคงต้องขอบันทึกไว้ว่า ในหนังสือประวัติของเจ้าพระยาวรพงษ์พิพัฒน์นั้นระบุไว้ว่า ท่านถึงแก่กรรมในวันที่ ๒๖ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๘๔ เวลา ๒๑.๕๓ น. ตรง (หน้า ๑๒๐ ในหนังสือ) ซึ่งตรงนี้ไม่ตรงกับที่มักมีการอ้างอิงกันในอินเทอร์เน็ตว่าเป็นวันที่ ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๔๘๔ เช่นที่ http://th.wikipedia.org/wiki/เจ้าพระยาวรพงศ์พิพัฒน์_(หม่อมราชวงศ์เย็น_อิศรเสนา))