หลักการการทำ
isolation
อุปกรณ์หรือระบบนั้นคือทำอย่างไรก็ได้ที่ทำให้มั่นใจได้ว่าสามารถป้องกันไม่ให้มีการรั่วไหลของ
process
fluid จากด้าน
process
(ด้านที่มีความดัน)
ไปยังด้านอุปกรณ์หรือระบบ
(ด้านความดันบรรยากาศ)
ตลอดระยะเวลาที่ทำการ
isolation
นั้น
ซึ่งบางวิธีการนั้นเหมาะสำหรับการ
isolate
เป็นเวลาสั้น
ๆ (เช่นการถอดเปลี่ยนอุปกรณ์ขนาดเล็ก)
แต่ไม่เหมาะกับการ
isolate
เป็นเวลานาน
(เช่นการถอดชิ้นส่วนออกไปซ่อมหรือการส่งคนเข้าไปในอุปกรณ์)
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นไม่ว่าจะใช้การทำ
isolation
รูปแบบใด
ๆ ก็ตามก็ต้องทำอย่างเหมาะสม
เพราะถ้าทำไม่ถูกต้องมันก็จะไม่ช่วยป้องกันการรั่วไหลเข้าฝั่งด้านที่ต้องการ
isolate
ได้
ดังตัวอย่างที่จะยกมาในที่นี้ที่เป็นกรณีของ
Double
Block and Bleed (DBB)
ที่แม้ว่าจะได้รับการจัดว่าเป็นหนึ่งในวิธีที่เรียกว่า
Proved
isolation ก็ตาม
ตัวอย่างที่นำมาเล่านำมาจาก
ICI
Newsletter ที่จัดทำโดย
Prof.
Trevor A. Kletz สมัยที่ท่านยังทำงานอยู่กับบริษัท
ICI
สหราชอาณาจักร
หลายเนื้อหาที่ปรากฏในจดหมายข่าวดังกล่าวถูกนำมาเล่าไว้อีกในหนังสือต่าง
ๆ ที่ Prof.
Kletz เขียนขึ้นภายหลัง
เช่น What
Went Wrong? และ
Still
Going Wrong!
สำหรับผู้ที่สนใจจะอ่านเอกสารต้นฉบับสามารถเข้าไปอ่านได้ที่
http://psc.tamu.edu/trevor-kletz
ซึ่งเป็นเว็บของ
Mary
Kay O'connor Process Safety Center
๑.
Pressure drop ในท่อ
vent
มากเกินไป
กรณีแรกนี้นำมาจาก
ICI
Newsletter ๓๑
กรกฎาคม ค.ศ.
๑๙๖๘
(พ.ศ.
๒๕๑๑)
หรือเมื่อ
๕๑ ปีที่แล้ว เป็นกรณีของการใช้
Double
Block and Bleed กับระบบแก๊สที่มีความดัน
ที่แม้ว่าจะทำการล็อคตัว
block
valve ให้เปิด
และตัว bleed
valve ให้เปิด
แต่ก็ยังพบว่ามีการรั่วไหลของแก๊สจากด้าน
process
ไปยังด้าน
equipment
ได้
สาเหตุที่ทำให้มีแก๊สรั่วผ่านไปด้าน
equipment
ได้นั้น
สาเหตุแรกคือตัว block
valve ไม่สามารถปิดได้สนิท
(ซึ่งเป็นเรื่องที่ควรต้องระมัดระวังอยู่แล้ว)
แต่สาเหตุที่สองที่ไม่ได้คาดเอาไว้ก่อนก็คือ
ท่อด้าน bleed
มีขนาดเล็กเกินไป
ประกอบกับท่อนำแก๊สที่รั่วจากด้าน
process
ผ่าน
bleed
valve ไปยังปล่องระบาย
(stack)
มีขนาดเล็กและยาวด้วย
(รูปที่
๑)
ทำให้การระบายแก๊สเกิดได้ไม่ดี
ความดันแก๊สที่สะสมระหว่าง
block
valve ทั้งสองตัวจึงมากพอที่จะทำให้แก๊สนั้นรั่วเข้าสู่ด้าน
equipment
แทนที่จะไหลผ่านทาง
bleed
valve
รูปที่
๑ แก๊สสะสมระหว่าง block
valve เนื่องจากท่อ
vent
มีขนาดเล็กเกินไป
ทำให้แก๊สที่สะสมนั้นมีความดันสูงพอที่จะรั่วไหลผ่าน
block
valve เข้าสู่ด้าน
equipment
ได้
รูปที่
๒ ICI
Newsletter ๓๑
กรกฎาคม ค.ศ.
๑๙๖๘
(พ.ศ.
๒๕๑๑)
๒.
แก๊สไหลย้อนจากทางท่อ
vent
ร่วม
กรณีที่สองนี้นำมาจาก
ICI
Newsletter ๔
มีนาคม ค.ศ.
๑๙๖๙
(พ.ศ.
๒๕๑๒)
หรือเมื่อ
๕๐ ปีที่แล้ว เป็นกรณีของการใช้ระบบที่
bleed
valve หลายตัวระบายแก๊สลงสู่ระบบ
vent
ร่วมกัน
กรณีนี้เกิดจากการที่มีแก๊สรั่วผ่านvent
valve ของระบบหนึ่งออกมามาก
จนทำให้ความดันในท่อ vent
ร่วมนั้นเพิ่มสูงขึ้นจนกระทั่งเกิดการไหลย้อนผ่าน
bleed
valve ของอุปกรณ์ตัวอื่นที่ต่อท่อ
vent
เข้ากับท่อ
vent
ร่วมนั้น
(รูปที่
๓)
รูปที่
๓ แผนผังของระบบที่ระบายแก๊สผ่าน
bleed
line ลงท่อ
vent
ร่วม
รูปที่
๔ ICI
Newsletter ๔
มีนาคม ค.ศ.
๑๙๖๙
(พ.ศ.
๒๕๑๒)
ในย่อหน้าสุดท้ายใช้คำว่า
"leaking
vent valve" เดาว่าระบบ
double
block and bleed นั้นคงมีการต่อท่อถาวรจาก
bleed
valve เข้าท่อ
vent
ร่วม
ซึ่งเหตุการณ์ดังกล่าวน่าจะเกิดในขณะใช้งานปรกติที่
bleed
valve จะปิดอยู่
(บทความถึงใช้คำว่า
"รั่ว")
และความดันด้าน
process
นั้นคงไม่สูงมาก
จึงทำให้แก๊สที่ระบายออกสู่ท่อ
vent
ร่วมนั้นสามารถไหลย้อนเข้าไปทางด้าน
process
ได้
สองตัวอย่างที่ยกมานี้แสดงให้เห็นว่าในการทำ
isolation
ด้วย
double
and bleed นั้น
ต้องมั่นใจว่าเส้นทางด้าน
bleed
นั้นมีความต้านทานการไหลต่ำกว่าเส้นทางรั่วผ่าน
block
valve ที่ปิดกั้น
equipment
และในขณะเดียวกันก็ต้องระวังไม่ให้มีการไหลย้อนจากทางด้าน
vent
(หรือ
drain)
เข้ามาด้วย
ขนาดของ
bleed
valve ที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับขนาดของท่อ
ตัวอย่างหนึ่งที่ทาง ICI
เผยแพร่ไว้เมื่อปีค.ศ.
๑๙๗๑
(พ.ศ.
๒๕๑๔)
หรือเมื่อ
๔๘ ปีที่แล้วแสดงไว้ในรูปที่
๕ ข้างล่าง
ส่วนเกณฑ์ปัจจุบันควรเป็นเท่าไรนั้นผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่ามีการปรับเปลี่ยนเกณฑ์กันอีกหรือไม่
แต่คิดว่าคงไม่มีการปรับให้มีขนาดเล็กลง
รูปที่
๕ ICI
Newsletter สิงหาคม
ค.ศ.
๑๙๗๑
(พ.ศ.
๒๕๑๔)
เส้น
blow-off
ในรูปนี้คือเส้นทาง
bleed
นั่นเอง
อย่างที่กล่าวไว้ตอนต้น
วิธีการทำ isolation
นั้นมีหลายวิธีการด้วยกัน
แต่ไม่ว่าจะเลือกใช้วิธีใดก็ตาม
ก็ควรต้องทราบถึงข้อจำกัดหรือความเหมาะสมของวิธีการนั้น
ๆ แม้ว่าตัว Prof.
Kletz เองจะเน้นย้ำเรื่องการใช้
slip
plate ในการทำ
isolation
ระบบ
แต่จดหมายข่าวของแกเองก็มีการกล่าวถึงเทคนิคการใช้เพียงแค่วาล์วกันการไหลย้อนกลับ
(checl
valve หรือ
non-return
valve) เพียงตัวเดียวในการทำ
isolation
ซึ่งเอาไว้วันหลังจะมาเล่าให้ฟัง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น