ดอยบาหมี ดอยผาหมี MO Memoir : Thursday 2 August 2561

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ให้คำนิยามของคำว่า "บา" ไว้ว่า

น. ครู, อาจารย์; ชายหนุ่ม. บาธรรม น. ผู้เชี่ยวชาญในทางธรรม, อาจารย์ทางธรรม.

ถ้าว่ากันตามนี้ ชื่อ "ดอยบาหมี" ก็ใช่ว่าจะไม่มีความหมาย

รูปที่ ๑ เรื่องดอยบาหมีจากหนังสือ "สยามานุสรณ์"

หนังสือ "สยามานุสรณ์" หน้า ๕๑๕ - ๕๑๗ กล่าวถึงดอยบาหมีเอาไว้ว่า เป็นดอยที่อยู่ที่ อ. แม่สาย จ. เชียงราย และได้ให้รายละเอียดเอาไว้ดังนี้

"ดอยบาหมี อยู่ที่ อ. แม่สาย จะมองเห็นดอยบาหมียืนทะมึน ทิวทัศน์รอบ ๆ บนดอยบาหมีร่มรื่น โดยเฉพาะบนดอยบาหมีจะมีคนไทยเผ่าต่าง ๆ เช่น ไทยลื้อ ไทยเขิน ไทยยาง และชาวเขาเผ่าแม้ว เผ่าเย้า และเผ่าอีก้อ ฯลฯ นอกจากนี้ท่านจะได้ชมประเพณี และวัฒนธรรมของชาวเผ่าอีก้อบนดอยบาหมี ในเวลากลางคืน ท่านจะได้ชมประเพณีของชาวเขาเผ่าอีก้อที่บริเวณลานสาวกอด ซึ่งชายหญิงเผ่าอีก้อจะนัดมาพบกัน ณ บริเวณนี้ ท่ามกลางแสงดาว แสงเดือน ท่านอาจจะหนีความวุ่นวายทางเมืองหลวง ไปหาความสงบบนดอยบาหมี นอกจากจะได้ความร่มรื่นทางธรรมชาติ ในฤดูหนาว จะมีหมอกปกคลุมทั่วบนดอยบาหมีนี้ เหมือนกับท่านอยู่บนเมืองไทยในหมอก ท่านยังจะได้พบประเพณี และวัฒนธรรมของชาวเขาเผ่าอีก้อ ซึ่งรัฐบาลได้จัดสร้างนิคมชาวเขาบนดอยบาหมี ท่านจะได้พบอัธยาศัยไมตรีอันดีของชาวเขาเผ่าอีก้อ ฯลฯ

ท่านจะไปเชียงรายได้ โดยขบวนรถไฟไปลงสถานีลำปาง แล้วต่อรถยนต์โดยสารไปเชียงรายท่านก็จะไปสู่ดอยบาหมีได้"

หนังสือเล่มนี้ไม่ได้ให้แผนที่ระบุตำแหน่งของดอยบาหมี พอลองเอาคำว่า "ดอยบาหมี" ไปค้นหาใน google ก็ไม่พบ แผนที่เก่าที่พอหาได้ที่ระบุที่ตั้งหมู่บ้านและชุมชนต่าง ๆ ที่ อ. แม่สาย ก็คือแผนที่แนบท้ายกฎกระทรวง ในปีพ.ศ. ๒๕๑๖ ที่ประกาศให้ป่าดอยนางนอนเป็นป่าสงวนแห่งชาติ (รูปที่ ๒) โดยในแผนที่ดังกล่าวมีการระบุที่ตั้งของ "ดอยผาหมี" เอาไว้ ซึ่งถ้าดูจากตำแหน่งแล้วก็น่าจะตรงกับ "ดอยบาหมี" ที่หนังสือสยามานุสรณ์กล่าวเอาไว้
 

ส่วนที่ว่า "ดอยบาหมี" เป็นชื่อเดิม เป็นการพิมพ์ผิด เป็นความเข้าใจผิดของผู้เขียนหนังสือสยามานุสรณ์ หรือเป็นอีกดอยหนึ่งที่ไม่ใช่ "ดอยผาหมี" นั้น ก็คงต้องเก็บเอาไว้ค้นคว้ากันต่อไป

รูปที่ ๒ แผนที่แนบท้ายกฎกระทรวงฉบับที่ ๕๖๖ พ.ศ. ๒๕๑๖ เรื่อง กำหนดให้ป่าดอยนางนอนที่อยู่ในเขต อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย เป็นป่าสงวนแห่งชาติ "ผาหมี" คือตำแหน่งที่อยู่ในกรอบสีเขียวในแผนที่ (ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๙๐ ตอนที่ ๑๑๙ วันที่ ๒๕ กันยายน ๒๕๑๖ หน้า ๔๕๕ - ๔๕๖)