วันอาทิตย์ที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2561

ก่อนจะมีเขื่อนแก่งกระจาน (ก่อนจะเลือนหายไปจากความทรงจำ ตอนที่ ๑๔๐) MO Memoir : Sunday 26 August 2561

"การเข้าไปใช้ชีวิตกลางแจ้งทางต้นน้ำเพชรบุรี สองพี่น้อง ท่าลิงลม ตลอดจนแดนกระหร่างนั้น นับว่าเป็นยุคแรก ๆ ของพวกเรานักนิยมไพรผู้กำลังคลั่งในเรื่องปืนและป่าอย่างเข้าเส้นเลือดด้วยกันทุกคน บ้างก็เป็นตากล้องมือฉกาจ ต้องการถ่ายภาพศิลป์เมื่อยามสาวกระเหรี่ยงเปลือยกายอาบน้ำต่อหน้าต่อตา บ้างก็ไปวิสาสะไต่ถามถึงทุกข์สุขของชาวกระเหรี่ยงซึ่งตั้งอยู่ตรงข้ามกับที่ตั้งแคมป์ น้ำนั้นลึกแค่เช่าหรือจะสูงกว่าบ้างเป็นบางตอน หากแต่กรวดหินที่เกลื่อนอยู่ใต้น้ำนั้นทำให้ต้องประคับประคองตัวเดินกันอย่างลำบาก ด้วยมันลื่นเหลือประมาณ เผลอ ๆ ก็ผวาลงในน้ำเปียกปอนกันไป เรียกเสียงเฮฮาครึกครื้นกันเป็นที่สราญรมย์ ...
 
ข้อความในย่อหน้าข้างต้นนำมาจากเรื่อง "เสือดาวเพชฌฆาต" โดย ชาลี เอี่ยมกระสินธุ์ ในหนังสือ "พรายตะเคียนทอง" พิมพ์ครั้งที่ ๒ มกราคม ๒๕๕๑ สำนักพิมพ์บ้านหนังสือ สำหรับผู้ที่อ่านเรื่องราวเกี่ยวกับป่าที่เขียนโดยนักเขียนท่านนี้ ก็จะพบว่าป่าแห่งหนึ่งที่ปรากฏอยู่เป็นประจำคือป่าต้นน้ำเพชร ช่วงก่อนจะมีการสร้างเขื่อนแก่งกระจาน

รูปที่ ๑ แผนที่ "Indochina and Thailand 1:250,000" จัดทำโดย the Army Map Service (PV), Corps. of Engineers, U.S. Army ฉบับชื่อ "HUA HIN" หรือ "หัวหิน" ฉบับข้อมูลปีค.ศ. ๑๙๕๑ (พ.ศ. ๒๔๙๔) ก่อนที่จะมีการสร้างเขื่อนแก่งกระจานไม่กี่ปี และ (๑) (๒) (๓) (๔) และ (๕) คือตำแหน่งของแม่น้ำเพชรบุรีที่ให้ไว้เป็นจุดเปรียบเทียบกับตำแหน่งในรูปที่ ๒ และ ๓ โดย (๒) คือเขาจ้าว และ (๓) คือเขาไม้รวก ที่เป็นที่ตั้งของเขื่อนแก่งกระจาน

รูปที่ ๒ แผนที่ "Siam 1 inch to 1 mile / revised from air photographs by 4 Indian Field Survey Company" จัดทำโดยกองทัพอังกฤษในอินเดียในปีค.ศ. ๑๙๔๕ (พ.ศ. ๒๔๘๘) หรือปีที่สงครามโลกครั้งที่ ๒ สิ้นสุด แผนที่นี้ให้ชื่อ "THA LING LOM" คือ "บ้านท่าลิงลม" ที่ปัจจุบันกลายเป็นส่วนของอ่างเก็บน้ำเหนือเขื่อนแก่งกระจานในปัจจุบัน

ในเรื่องเดียวกันนี้ ชาลี เอี่ยมกระสินธุ์ ยังได้บรรยายสภาพของป่าต้นเพชรและสภาพลำน้ำเอาไว้อีกว่า
 
"... ป่าต้นน้ำเพชรสมัยก่อนนั้นแสนทุรกันดาร ต้องใช้เรือมาดเป็นพาหนะ หรือไม่ก็ต้องว่าจ้างเกวียนคลานรอนแรมกันไป ..."
"ลำน้ำเพชรที่ใสแจ๋ว จนมองเห็นฝูงปลาแหวกว่ายกันทั่วไปหมด มีทั้งปลาตะเพียน ปลาสูบ ปลางารู อันเป็นอาหารพิเศษของเราอีกชนิดหนึ่ง เนื่องจากเจ้าเพ็ชรราชฯ ทรงนำเอาอวนยาวร้อยเมตรไปด้วย พวกที่ต้องการแสดงฝีมือประมงก็ลงตีอวนกันเป็นที่สนุกสนานเพลิดเพลิน ปลาที่ได้นับร้อยตัวใหญ่เท่าแขนขา เราแบ่งให้พวกชาวกระเหรี่ยงทั้งหมู่บ้านนั้นด้วย เพราะพวกเขาขาดเครื่องมือในการจับปลา"

ข้อมูลบนหน้าเว็บของการไฟฟ้าฝ่ายผลิตกล่าวเอาไว้ว่า การสร้างเขื่อนแก่งกระจานเริ่มในปีพ.ศ. ๒๕๐๔ และมาแล้วเสร็จในปีพ.ศ. ๒๕๐๙ โดยตัวเขื่อนตั้งอยู่ระหว่างบริเวณเขาเจ้า (ตำแหน่งที่ ๒ ในแผนที่) และเขาไม้รวกประชิดกัน (ตำแหน่งที่ ๓ ในแผนที่) อ่างเก็บน้ำมีพื้นที่ 46.5 ตารางกิโลเมตร ความจุ 710 ล้านลูกบาศก์เมตร

นอกจากปลาแล้ว ในเรื่อง "ล่าจระเข้" ในหนังสือเล่มเดียวกันนี้ ชาลี เอี่ยมกระสินธุ์ยังได้บันทึกเอาไว้ว่าลำน้ำเพชรนี้ยังมีจระเข้ด้วย
 
"เราปักหลักกางเต็นท์เหนือลำน้ำเพชร สองพี่น้อง ซึ่งอยู่ห่างจากฟากฝั่งของหมู่บ้านกระเหรี่ยงประมาณสองร้อยเมตร แต่ในยามนั้นน้ำตื้นเพียงแค่น่องหรือโคนขา สามารถข้ามไปมาสะดวกมาก ในลำน้ำนั้นก็เต็มไปด้วยปลากระสูบ ปลางารู ปลาตะเพียน แหวกว่ายกันอยู่เป็นฝูง พวกเราลงอวนกันในตอนเย็นได้ปลามามากพอที่จะแบ่งปันให้ชาวกระเหรี่ยงเอาไปกิน และทำเค็มตากแห้งได้อย่างจุใจ
ในตอนพลบค่ำ เรานั่งล้อมวงอยู่รอบกองไฟ ขณะที่พรานอาวุโสอย่างเจ้าคุณสุรพันธ์ฯ และเจ้าเพ็ชรราชฯ ประทับบนแคร่ไม้ไผ่และเสวยพระกระยาหารอย่างเบิกบานพระทัย ข้าพเจ้านั่งติดอยู่กับ ม...ดิลกลาภ ซึ่งไม่ดื่มเหล้า ถัดไปก็เป็นเจ้าบุญวัฒน์ อธิบดีกรมตำรวจลาว ที่ลงอวนกันมาจนหน้าดำหน้าแดง ท่านดื่มนิดหน่อย ข้าพเจ้าถามถึงเรื่องจระเข้ เพราะรู้มาว่าในลำน้ำเพชรนี้ก็มีจระเข้อยู่หลายแห่ง"

เรื่องเกี่ยวกับจระเข้ในลำน้ำเพชรนี้ ชาลี เอี่ยมกระสินธุ์ ยังกล่าวเอาไว้เรื่อง "พรายน้ำที่สองพี่น้อง" ที่เล่าเหตุการณ์เมื่อต้องไปนั่งห้างที่อยู่เหนือลำน้ำเพชรในคืนเดือนหงายคืนหนึ่งเอาไว้ดังนี้ (จากหนังสือ "ป่าอาถรรพ์" ฉบับพิมพ์ครั้งที่ ๙ พฤษภาคม ๒๕๕๓ โดยสำนักพิมพ์บ้านหนังสือ)
 
"ท่ามกลางแสงสว่างอย่างนั้น ข้าพเจ้ามิได้สนใจในการล่ามากกว่าจะสงสัย เพราะกระเหรี่ยงตีบอกกับข้าพเจ้าว่าต้นน้ำเพชร์นี้มีวังจระเข้ วันดีคืนดีมันอาจเพ่นพ่านมาหาเหยื่อตามวิสัย
"คุณชาย ห้างกลางน้ำของเรานี่สูงกว่าน้ำไม่กี่เมตรนะ"
"คุณชาลีกลัวอะไร ห้างแน่นหนา ปลาว่ายกันสลอน" คุณชายดิลกลาภเอนร่างหนุนย่ามเผื่อเอาแรงไว้รอยิงสัตว์ในตอนดึก
"กระเหรี่ยงตีมันบอกว่าต้นน้ำเพชร์นี่มีจระเข้ มีวัง""
 
สุดท้ายการนั่งห้างในคืนนั้นก็ไม่ได้ยิงสัตว์ แต่ได้ยิงอะไรถ้าอยากรู้ก็ลองไปหาหนังสือนี้อ่านเองเองนะครับ เทศกาลสัปดาห์หนังสือก็น่าจะยังพอมีขายอยู่
 
(หมายเหตุ : การสะกดอิงตามหนังสือต้นฉบับ ที่ใช้ทั้ง เพชร เพชร์ และเพ็ชร์)

รูปที่ ๓ ภาพถ่ายดาวเทียมบริเวณเขื่อนแก่งกระจานในปัจจุบัน (ภาพจาก google map)

ไม่มีความคิดเห็น: