ปัญหาเรื่องป่าไม้บ้านเรานั้นเริ่มจากป่าบนบกตามภูเขาและพื้นที่ต่าง ๆ ที่ถูกบุกรุก เมื่อมีการได้พื้นที่ป่าเดิมเหล่านั้นกลับคืนมาก็จำเป็นต้องมีการฟื้นฟูพื้นที่ป่าเดิมที่ถูกทำลายไปให้กลายเป็นป่าเหมือนเดิม ดังนั้นการปลูกป่าบนพื้นดินจึงเป็นเสมือนการคืนความเป็นป่าให้กับพื้นที่เดิม
โดยส่วนตัวแล้วผมมองว่าการปลูกป่าชายเลนนั้นแตกต่างกันออกไป ผมมีโอกาสได้ไปเที่ยวและเยี่ยมชมป่าชายเลนหลายพื้นที่ตั้งแต่ชายฝั่งอ่าวไทยฝั่งตะวันออกไปจนถึงชายฝั่งอ่าวไทยฝั่งตะวันตก สิ่งที่พบเห็นทั่วไปคือการบุกรุกป่าชายเลนไปจนเกือบถึงทะเล
ป่าชายเลนที่ถูกบุกรุกนั้นถูกนำไปหาประโยชน์ส่วนตัวหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็นการสร้างหมู่บ้านจัดสรร เอาที่ดินไปขาย จับจองเป็นที่ส่วนตัวเพื่อหวังหาประโยชน์ในอนาคต ทำสถานที่เพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ทำสถานที่ราชการ ทำสถานที่ตากอากาศ ฯลฯ
ผลที่เกิดขึ้นตามมาจากการบุกรุกมีหลายประการ เช่น การกัดเซาะของชายฝั่ง พื้นที่ดินที่บุกรุกนั้นเกิดการทรุดตัวทำให้น้ำท่วมเพราะไม่มีตะกอนไปทับถม เพราะผู้จับจองจะกั้นไม่ให้น้ำที่ไหลพาตะกอนนั้นเข้าท่วมพื้นที่ตนเอง ทำให้ตะกอนถูกพัดเลยออกไป ปัญหาน้ำเสีย (เช่นจากการทำฟาร์มกุ้ง) ฯลฯ
พอเกิดปัญหาต่าง ๆ ที่กล่าวมาข้างต้นก็เลยมีการรณรงค์ให้ทำการอนุรักษ์และเพิ่มพื้นที่ป่าเลน โดยมีหลายพื้นที่ชักชวนให้คนไปทำการปลูกป่าชายเลน
แต่พื้นที่ที่ให้ไปปลูกกันนั้นมัน "ไม่ใช่" พื้นที่ป่าเดิม แต่เป็นพื้นที่เดิมที่เป็นทะเล จึงทำให้เวลาที่ผมไปดูพื้นที่ป่าชายเลนที่เขาเข้าไปปลูกกันทีไรมันจึงเกิดความรู้สึกแปลก ๆ ขึ้นทุกที
เพราะมันเหมือนว่ากลุ่มคนกลุ่มหนึ่งบุกรุกพื้นที่ป่าชายเลน พอเกิดปัญหาจากการบุกรุกนั้นแทนที่จะคืนพื้นที่ป่าเดิมที่ตนเองบุกรุก กลับใช้วิธีเรียกร้องให้คนอื่นไปบุกเบิกเอาพื้นที่ที่เป็นทะเลเดิมให้กลายเป็นป่าด้วยการชักชวนให้ไปปลูกป่าชายเลน (เพื่อที่ตนเองจะได้บุกรุกได้อีกต่อไปใช่ไหม) ถ้าลองพิจารณารูปที่นำมาแสดงไว้ก่อนหน้านี้ (ลองดูตรงแนวต้นไม้ส่วนที่อยู่บนชายฝั่งก่อนก็ได้) ก็คงจะบอกได้ว่าที่กล่าวมานั้นจริงหรือไม่
บางครั้งผมก็คิดว่าการฟื้นฟูสภาพป่าชายเลนนั้น วิธีการที่ดีที่สุดคือการที่ไม่ต้องทำอะไรเลย ให้ธรรมชาติจัดการเอง เมื่อผู้บุกรุกรุกรานธรรมชาติก่อน ก็ต้องยอมรับผลกระทบที่จะตามมา ผมคิดว่าถ้าปล่อยให้พื้นที่ด้านหลังป่าเกิดน้ำท่วมหรือพื้นดินถูกกัดเซาะ ตัวป่าก็คงจะฟื้นสภาพขึ้นมาเองได้ คนที่อาศัยอยู่กับป่าชายเลนก็ควรที่จะหาประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติต่าง ๆ ที่มีอยู่ในป่าชายเลน ไม่ใช่หาประโยชน์จากการยึดพื้นที่ป่าชายเลนมาเป็นพื้นที่ของตัวเองและทำลายป่าชายเลนนั้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น