เรื่องเกิดขึ้นเมื่อเช้านี้ตอนที่แวะขึ้นไปกินกาแฟที่แลป
สาวน้อยจากเมืองวัดป่ามะม่วงเลยเรียกให้ผมช่วยไปดู
variac
ของระบบ
DeNOx
ที่เขาเพิ่งจะเปิดเครื่องให้หน่อย
เพราะเห็นมีประกายไฟเกิดขึ้นเป็นระยะอยู่ข้างใน
ยืนดูประกายไฟอยู่สักพักหนึ่งก็บอกให้เขาหยุดการทำงานก่อน
แล้วให้ไปเอา variac
อีกตัว
(สีแดง)
ที่เห็นเก็บเอาไว้ในตู้นานแล้วมาใช้แทน
เนื่องจากในแลปเรานั้นมักจะมีรายการพออุปกรณ์เสียก็ถอดเก็บ
แล้วไปเอาอันสำรองมาใช้แทน
ส่วนอันที่เสียที่ถอดออกไปนั้นมีการซ่อมบ้างไม่ซ่อมบ้าง
ดังนั้นก่อนจะเอามาใช้งานจึงต้องทำการตรวจสอบให้แน่ใจก่อนว่ามันยังทำหน้าที่ได้ตามปรกติ
สำหรับกรณีของ variac
นี้
ผมเริ่มจากตรวจสภาพความเรียบร้อยทั่วไปก่อน
ไม่ว่าจะเป็นขั้วต่อสายไฟว่าไม่หลวม
ระบบฟิวส์ว่ายังมีฟิวส์ที่ใช้งานได้
และสวิตช์ จากนั้นผลักสวิตช์ให้อยู่ในตำแหน่ง
OFF
แล้วหมุนปุ่มให้มาอยู่ที่ตำแหน่ง
0
Volt แล้วจึงต่อไฟเข้ากับขั้วด้าน
input
ตอนต่อไปเข้ากับขั้วด้าน
input
ต้องระวังหน่อยนะ
เพราะ variac
ที่ใช้ในแลปเรามีทั้งแบบที่ใช้กับระบบไฟฟ้า
220
V ได้เพียงอย่างเดียว
และแบบที่ใช้กับระบบไฟฟ้าได้ทั้ง
110
V และ
220
V อย่างเช่นตัวสีแดงที่แสดงในรูปที่
๑ นั้นมันมีขั้วต่อสำหรับระบบไฟฟ้าได้ทั้ง
110
V และ
220
V โดยยังไม่ต่อสายด้าน
Output
รูปที่
๑ Variac
ตัวนี้เอาไขควงเช็คไฟจิ้มที่ขั้วด้านขาออก
ไม่ว่าจะเป็นทางด้านซ้าย
(รูปบน)
หรือทางด้านขวา
(รูปล่าง)
ปรากฏว่าหลอดไฟที่ไขควงติดสว่างโร่เท่า
ๆ กันทั้งสองด้าน
พอจ่ายไฟฟ้าเข้าด้าน
input
ก็เอาไขควงเช็คไฟตรวจสอบตามตำแหน่งต่าง
ๆ เช่นสกรู ขั้วต่อไฟด้านขาออก
และลำตัวของ variac
เพื่อตรวจสอบดูก่อนว่าไม่มีไฟรั่วไหล
จากนั้นก็ผลักสวิตช์ไปที่ตำแหน่ง
Direct
(ไฟเข้าผ่านไปขั้วไฟออกโดยตรงโดยไม่มีการปรับเปลี่ยนความดัน)
แล้วก็ตรวจดูว่ามีไฟไปยังขั้วด้านขาออกหรือไม่
ซึ่งก็พบว่าด้านที่เป็นสาย
line
นั้นทำให้หลอดไฟของไขควงเช็คไฟสว่างได้
ในขณะที่ด้านที่เป็นสาย
neutral
นั้นไม่ทำให้หลอดไฟของไขควงเช็คไฟสว่าง
แต่พอผลักสวิตช์มายังด้าน
Adjust
(ด้านปรับเปลี่ยนความต่างศักย์ด้านขาออกได้)
แล้วทำการตรวจสอบขั้วด้านขาออกดูใหม่พบว่า
ไม่ว่าจะเอาไขควงเช็คไฟจิ้มทางขั้วด้านซ้ายหรือขั้วด้านขวา
มันก็สว่างโร่พอ ๆ กันทั้งสองด้าน
(รูปที่
๑)
และไม่ว่าจะทำการหมุนปุ่มให้ชี้ไปที่โวลต์ต่ำหรือโวลต์สูง
มันก็สว่างเท่ากันหมด
นั่นแสดงว่า variac
มีปัญหา
ผมก็เลยให้สาวน้อยจากเมืองวัดป่ามะม่วงไปเอามัลติมิเตอร์มาให้หน่อย
จากนั้นก็ทำการวัดความต่างศักย์ที่ขั้วด้านขาเข้า
ซึ่งก็พบว่ามันแสดง 224
Volt แต่พอวัดความต่างศักย์ที่ขั้วด้านขาออก
พบว่ามันแสดง "0
Volt"
ลักษณะเช่นนี้แสดงว่าพอดันสวิตช์ไปที่ตำแหน่ง
Adjust
นั้นไฟจากสายด้าน
line
มีการรั่วไปที่ขั้วด้านขาออกทั้งสองขั้ว
และยังเป็นการแสดงให้เห็นว่าแม้ว่ามัลติมิเตอร์จะวัดความต่างศักย์ได้
0
volt ก็ไม่ได้หมายความว่าไม่มีไฟฟ้า
แต่หมายความว่าศักย์ไฟฟ้าของสองตำแหน่งนั้น
"เท่ากัน"
คือมันจะเป็นกี่โวลต์ก็ได้
แต่มันเท่ากัน
เหตุการณ์นี้เป็นตัวอย่างแสดงให้เห็นว่าในการใช้อุปกรณ์วัดแต่ละชนิดนั้น
เราควรต้องรู้ว่าโดยพื้นฐานแล้วมันวัดอะไร
และควรแปลผลออกมาอย่างไร
ไม่ควรรีบด่วนสรุป
อย่างเช่นในเหตุการณ์ที่ยกตัวอย่างมานี้
สามารถก่อให้เกิดอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้
สุดท้ายก็เลยให้ไปถอดเอา
variac
ของอีก
line
หนึ่งของกลุ่มเรามาใช้แทน
"ชั่วคราว"
ก่อน
ส่วนอันเดิมของระบบ DeNOx
ที่เสียนั้นก็ให้ส่งซ่อมหรือหาทดแทน
แล้วก็เอาอันที่ยืมมานั้น
(รูปที่
๒)
กลับไปคืนที่เดิมด้วย
รูปที่
๒ ระบบที่แก้ไขแล้วด้วย
variac
ที่ยืมมาจากอีก
line
หนึ่งของกลุ่มเรา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น