ห่อหมก แจงลอน ทอดมัน งบปิ้ง MO Memoir : Sunday 8 December 2556

ของกินต่าง ๆ ในเรื่องนี้คิดว่าสาวน้อยจากบ้านสวนเมืองติดทะเลคงจะรู้จักดี

ถ้าพูดถึง "ห่อหมก" กับ "ทอดมัน" คิดว่าคงจะเป็นสิ่งที่คนรู้จักกันทั่วไป แต่มันยังมีอาหารอีกสองชนิดที่คล้ายกัน แต่กลับไม่เป็นที่รู้จักกันมากเท่า นั่นคือ "แจงลอน" กับ "งบปิ้ง"
  

แจงลอนนั้นจะคล้าย ๆ กับทอดมัน แต่จะมีการใส่มะพร้าวและกะทิเข้าไปด้วย เวลาจะรับประทานแทนที่จะเอาไปทอดในน้ำมัน ก็เปลี่ยนมาเป็นปั้นเป็นก้อน ๆ พันรอบไม้ แล้วเอาไปปิ้งให้สุกดังรูปที่เอามาให้ดูข้างล่าง เวลากินก็ไม่ต้องอาศัยน้ำจิ้มเหมือนทอดมันหรือลูกชิ้นปิ้ง ก็กัดกินเอาจากไม้เลย แจงลอนนี้ผมสงสัยว่าจะเป็นอาหารของจังหวัดชลบุรี เพราะไม่เห็นที่อื่นเขาขายกัน เว้นแต่จะเป็นงานออกร้าน

รูปที่ ๑ แม่ค้ากำลังปิ้งแจงลอน

รูปที่ ๒ ห่อหมก (ถ่ายเล่น ๆ ก่อนรับประทาน)
  

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ให้ความหมายของคำว่า "แจงลอน" เอาไว้ว่า "ปลาหรือเนื้อโขลกปั้นเป็นก้อนหรือแผ่นเคี่ยวกับน้ำกะทิ สำหรับกินกับขนมจีนซาวน้ำ , บางทีใช้โขลกปลาปั้นเป็นก้อนเสียบไม้ปิ้งไฟ เรียกว่าแจงลอนแห้ง, จังลอน ก็ว่า"
  

แจงลอนที่กินกับขนมจีนนี่ผมยังไม่เคยเจอ เคยเจอแต่แบบเสียบไม้ปิ้งไฟ แต่อันที่จริงเขาก็ไม่ได้เจอแบบที่เขา "เสียบ" ไม้หรอก เจอแต่แบบที่เขาปั้นเป็นก้อนรอบ ๆ ไม้ที่จะใช้ปิ้งมากกว่า ก็ดูในรูปที่ ๑ เอาเอาก็แล้วกันว่าใช้ไม้ท่อนขนาดนั้นแล้วมันจะเสียบได้อย่างไร

ถ้าห่อหมกใช้วิธีใส่กระทงแล้วนำไปนึ่งให้สุก "งบปิ้ง" ก็จะใช้วิธีห่อใบตองแล้วเอาไปปิ้งให้สุก ดังนั้นห่อหมกมันจะดูแฉะ ๆ ในขณะที่งบปิ้งนั้นมันจะแห้งกว่า บางทีเขาก็เรียก "ปิ้งงบ" เหมือนกัน
  

คำว่า "งบ" นี้มีหลายความหมาย ความหมายหนึ่งที่ให้ไว้ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ คือ "ชื่อกับข้าวชนิดหนึ่งคล้ายห่อหมก ห่อด้วยใบไม้ มีใบตองเป็นต้น แล้วปิ้งไฟ" ดังนั้นถ้าว่ากันตามนี้อาหารชนิดนี้ควรมีชื่อเรียกว่า "งบ" เฉย ๆ ไม่ต้องมีความว่า "ปิ้ง" อยู่ข้างหน้าหรือข้างหลัง แบบที่แม่ค้าที่นำมาวางขายในรูปที่ ๓ เขียนไว้

รูปที่ ๓ งบปิ้ง ไม่ได้ซื้อมากินก็เลยไม่ได้มีรูปให้ดู เอารูปที่แม่ค้าวางในถาดขายไปดูก่อนก็แล้วกัน

พูดถึงห่อหมกแล้วก็ให้นึกถึงห่อหมกใบยอ คือใบยอก็จัดว่าเป็นผักชนิดหนึ่ง ผมไม่รู้เหมือนกันว่านอกจากเอามาทำห่อหมกแล้วเขายังเอาไปทำอะไรอีก รู้แต่ว่าใบยอนั้นไม่กินกันแบบดิบ ๆ เป็นผักสด แต่ต้องนึ่งหรือต้มให้สุกก่อนจึงจะรับประทานได้ ใบไม้อีกชนิดหนึ่งที่ได้ยินมาว่าสามารถรับประทานเป็นผักได้แต่ต้องต้มให้สุกก่อนแบบใบยอก็คือใบมะละกอ แต่ผมก็ไม่เคยเจออาหารที่ทำจากใบมะละกอสักที

เริ่มต้นเช้าวันอาทิตย์ (ที่คิดว่า) แสนสงบนี้ด้วยเรื่องของกินไปก่อนก็แล้วกัน และหวังว่าพรุ่งนี้คงจะได้มีการสอบกันโดยไม่มีปัญหาอะไร