การทำวิทยานิพนธ์ภาคปฏิบัติ ตอนที่ ๔๓ เมื่อปรับความดันด้านขาออกของ pressure regulator ที่หัวถังแก๊สไม่ได้ MO Memoir : Monday 3 December 2555

เมื่อเช้าวันจันทร์ที่ผ่านมานี้ นิสิตซีเนียร์โปรเจคแจ้งว่าเข็มชี้ความดันด้านขาออกของ pressure regulator ของถังไนโตรเจนไม่ขยับขึ้น แต่ความดันด้านหัวถังนั้นขึ้นปรกติ ผมก็เลยต้องไปตรวจสอบ

จากการตรวจสอบพบว่าเมื่อเปิดวาล์วหัวถัง เกจวัดความดันด้านขาเข้าก็สามารถแสดงความดันในถังได้ แต่เมื่อทดลองหมุนปรับความดันพบว่าจากที่สามารถหมุนปุ่มปรับความดันได้อย่างเบามือนั้น พอหมุนเข้าไปได้เพียงเล็กน้อยก็ติดแน่นแล้ว

จากการสังเกตพบว่าปัญหาเกิดจากการคลายปุ่มหมุนปรับความดันออกมา (ที่ให้กระทำตอนปิดเครื่อง GC) มากเกินไป แต่ตอนขันอัดเข้าไปนั้นเกลียวของปุ่มหมุนปรับความดันกับเกลียวภายในนั้นไม่เข้าร่องกัน (เกิดการปีนเกลียว) ซึ่งสังเกตได้จากขอบของตัวปุ่มหมุนปรับความดัน (เส้นประสีเหลืองในรูปที่ ๑) นั้นไม่อยู่ในแนวตั้งฉากกับทิศทางการเคลื่อนที่ที่ถูกต้อง (เส้นประสีแดงในรูปที่ ๑) ดังนั้นพอขันเข้าไปได้เพียงเล็กน้อยก็เกิดการติดขัด

รูปที่ ๑ Pressure regulator หัวถังแก๊สไนโตรเจนตัวที่มีปัญหา ในการใช้งานตามปรกตินั้นในขณะที่เราหมุนปุ่มปรับความดัน แนวขอบของปุ่มหมุนปรับความดัน (เส้นประสีเหลือง) จะต้องตั้งฉากกับแนวทางการเคลื่อนที่ (เส้นประสีแดง)

การแก้ปัญหาทำโดยการทำการประคองปุ่มหมุนปรับความดันโดยให้แนวขอบ (เส้นประสีเหลือง) อยู่ในแนวตั้งฉากตลอดเวลา พร้อมกับค่อย ๆ หมุนปุ่มปรับความดันเข้าไปทีละน้อย ในขณะนี้ถ้าพบว่าเกิดการติดขัดก็ให้คลายปุ่มออกมาและค่อย ๆ ขันกลับเข้าไปใหม่ อย่าฝืนขันอัดเข้าไปเพราะอาจทำให้เกลียวเสียได้ ซึ่งพอลองทำอย่างนี้เพียงไม่กี่ครั้งก็สามารถทำให้มันกลับมาใช้งานเหมือนเดิมได้

อีกเรื่องที่มักพบเห็นประจำแต่ไม่ค่อยมีคนสนใจคือสายไฟพัดลม ในแลปของเรานั้นมีคนใช้พัดลมเพื่อการต่าง ๆ หลายอย่าง ทั้งช่วยในการระบายอากาศ ลดความร้อน และแก้ปัญหาค่าที่ได้จากการวัดนั้นไม่นิ่ง (อันหลังสุดนี้เป็นความเชื่อของคนบางคนที่คิดว่าการเปิดพัดลมเป่าอุปกรณ์ทำแลป จะทำให้ตัวเลขต่าง ๆ ของเครื่องมือวัดนั้นมันนิ่ง)

แต่สิ่งที่พบเห็นเป็นประจำคือคนใช้พัดลมนั้นมักไม่ค่อยสนใจว่าสายไฟที่ลากระหว่างปลั๊กไฟกับตัวพัดลมนั้นมันวางอย่างไร ขวางทางเดินหรือไม่ หลายรายพอจะใช้พัดลมก็ไปลากเอาตัวที่อยู่ใกล้สุดมาใช้ โดยไม่ได้สนใจจะย้ายมันมาเสียบปลั๊กยังที่ใหม่ ผลก็คือจะเห็นปัญหาเรื่องสายไฟวางกีดขวางทางเดินรอคนมาสะดุดล้มอยู่เป็นประจำ ดังเช่นที่เอามาให้ดูในรูปที่ ๒ ข้างล่างที่ถ่ายภาพมาเมื่อเช้าวันจันทร์นี้เอง

รูปที่ ๒ สายไฟพัดลมที่ชอบปล่อยให้มันวางพาดขวางทางเดิน (ที่เห็นเป็นสายสีเทา ๆ ตามแนวเส้นประสีแดง)

สายไฟที่ใช้กับพัดลมนั้นเป็นสายไฟอ่อนแบบมีฉนวนหุ้มเพียงชั้นเดียว คือหุ้มลวดทองแดงเอาไว้ สายไฟประเภทนี้ เหมาะที่จะใช้ต่อจากปลั๊กไปยังอุปกรณ์ไฟฟ้าโดยตรง ไม่เหมาะแก่การเอามาวางบนพื้น เพราะถ้าถูกเหยียบหรือมีรถเข็นทับไปมา ฉนวนจะฉีกขาดได้ง่ายและลึกเข้าไปถึงทองแดงนำไฟฟ้าที่อยู่ข้างในทันที สายไฟอีกประเภทที่ปลอดภัยกว่าคือสายที่เห็นเป็นสายกลมสีดำ (รูปที่ ๓) พวกนี้จะมีฉนวนหุ้มอยู่สองชั้น คือชั้นในที่เป็นฉนวนหุ้มแกนทองแดง และชั้นนอกที่จะหุ้มสายไฟข้างในเอาไว้อีกชั้นหนึ่ง

รูปที่ ๓ สายไปแบบเส้นกลมสีดำที่ใช้ในแลปเรา จะมีฉนวนหุ้มอยู่สองชั้น คือหุ้มแกนทองแดงชั้นใน (สีดำกับสีเทา) และหุ้มสายไฟข้างในอีกทีหนึ่ง

และอันที่จริงถ้าหลีกเลี่ยงการวางสายไฟบนพื้นที่มีคนสัญจรไปมาได้ก็จะเป็นการดีที่สุด