ครบรอบ ๑๐๐ ปีพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก MO Memoir : Saturday 13 September 2557

รัฐธรรมนูญจัดว่าเป็นกฎหมายหลัก หากมีกฏหมายใดที่มีข้อความที่ขัดแย้งกับกฎหมายรัฐธรรมนูญ ซึ่งอาจเป็นเพียงแค่ข้อความใดข้อความหนึ่ง มาตราใดมาตราหนึ่ง หรือทั้งฉบับก็ตาม ก็ให้ข้อความที่ขัดแย้งนั้นเป็นอันตกไป โดยอาจตกไปเฉพาะเพียงข้อความหรือมาตราที่ขัดแย้ง หรือตกไปทั้งฉบับก็ได้

แต่มีกฎหมายหนึ่งที่ออกมาก่อนที่จะมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญในประเทศไทย และยังคงมีผลบังคับใช้มาจนถึงทุกวันนี้ (แม้แต่วันนี้ก็ยังมีการประกาศบังคับใช้อยู่) นั่นคือ "พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พระพุทธศักราช ๒๔๕๗"

กฎหมายเกี่ยวกับกฎอัยการศึกฉบับแรกของไทยผมคิดว่าคงเป็น "พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกร.ศ.๑๒๖" ที่ตราขึ้นในช่วงปลายรัชกาลที่ ๕ (พ.ศ. ๒๔๕๐) ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเล่ม ๒๔ หน้า ๑๐๒๙-๑๐๓๐ วันที่ ๒๙ ธันวาคม ร.ศ. ๑๒๖ (พ.ศ. ๒๔๕๐) ต่อมาพระราชบัญญัติฉบับนี้ได้ถูกยกเลิกด้วยการประกาศใช้ "พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกพระพุทธศักราช ๒๔๕๗" ในช่วงต้นรัชกาลที่ ๖ ที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเล่ม ๓๑ หน้า ๓๘๘-๓๙๕ เมื่อวันที่ ๑๓ กันยายน พ.ศ. ๒๔๕๗ ซึ่งเมื่อนับถึงวันนี้ก็ครบ ๑๐๐ ปีพอดี
  

นับจากหลังการประกาศใช้ในปีพ.ศ. ๒๔๕๗ ก็ได้มีการเปลี่ยนแปลงแก้ไข "พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พระพุทธศักราช ๒๔๕๗" อยู่หลายครั้ง แต่ก็ไม่ได้ทำการยกเลิกกฎหมายฉบับเดิมแล้วออกฉบับใหม่ทดแทน ครั้งสุดท้ายที่ผมค้นเจอจากหน้าเว็บของราชกิจจานุเบกษาคือ พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก(ฉบับที่๕)ปีพ.ศ.๒๕๐๒ (ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเล่ม ๗๖ ตอนที่ ๗๘ หน้า ๓๑๕-๓๒๒) วันที่ ๑๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๐๒) ส่วนจะมีใหม่กว่านั้นอีกหรือไม่ก็ไม่รู้เหมือนกัน (ไม่ได้สืบค้นต่อ แต่คิดว่าคงไม่มี) การแก้ไขก็เป็นการปรับปรุงกฎหมายให้รับเข้ากับรูปแบบการบริหารราชการแผ่นดินหรือตำแหน่งหน้าที่ (เช่นตำแหน่งแม่ทัพใหญ่ในกฎหมายเดิม ก็ปรับเปลี่ยนเป็นผู้บัญชาการทหารแทน)

เนื่องในโอกาสที่วันนี้เป็นวันครบรอบ ๑๐๐ ปีที่ของการประกาศ "พระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พระพุทธศักราช ๒๔๕๗" ในราชกิจจานุเบกษา และสถานการณ์บ้านเมืองในขณะนี้ก็ยังอยู่ใต้การบังคับใช้กฎอัยการศึกทั่วประเทศ ก็เลยขอเขียนเรื่องนี้ขึ้นมาสักหน่อย